Anayasa Mahkemesine Başvuru yaparken dikkat edilmesi gereken hususlar
ANAYASA MAHKEMESİNE BAŞVURU YAPARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
1. BİREYSEL BAŞVURU NEDİR?
Bireysel başvuru, herkesin Anayasa’da güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve buna ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller (Protokol No. 1, 4, 6, 7,13, 15) kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla başvurabileceği bir hak arama yoludur.
2. BİREYSEL BAŞVURUYA NE ZAMAN BAŞVURULUR?
Bireysel başvuruda bulunulabilmesi için idari ve yargısal olağan kanun yolları tüketilmiş olmalıdır. İdari ve yargısal başvuru yollarını tüketmek; ihlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş olan idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmesi anlamına gelir. Olağanüstü kanun yollarına başvuru şartı bulunmamaktadır.
Bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği tarihten, başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren (öğrendiğin gün dahildir) otuz gün (30) içinde yapılması gerekir. Anayasa Mahkemesi adli tatile tabi değildir. Mahkeme, adli tatil döneminde çalışmaya devam ettiği için başvuru süresi ile verilen diğer süreler işlemeye devam eder.
Yargılama sonunda verilen nihai karardan tebliğ yapılmadan daha erken haberdar olunması halinde AYM öğrenme tarihi itibariyle 30 günlük sürenin başladığını kabul etmektedir. Bu durumlarda öğrenme sonrasında kararın tebliğ edilmesi beklendiği hâllerde AYM, süre aşımından red kararı vermekte olup, bu durumlarda kararın tebliği beklenmeksizin öğrenmeden itibaren bireysel başvuru yapılmalıdır.
AYM, UYAP evrak işlem kütüğünden kararın UYAP' tan açılarak okunduğunu tespitini yapabilmektedir. Bu nedenle, hak kaybı yaşanmaması adına nihai kararın UYAP' tan açılarak okunduğu tarih itibari (okunduğu gün de hesaba katılır) ile bireysel başvuru süresinin hesabı yapılmalıdır.
3. BİREYSEL BAŞVURU YAPILIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİDİR?
4.
Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru formu, Anayasa Mahkemesinin internet sitesinde (https://www.anayasa.gov.tr/tr/bireysel-basvuru/bireysel-basvuru-elektronik-formu/) yer almaktadır. Ayrıca başvuru formunun örneği, İçtüzük ekinde (EK-1) bulunmaktadır. (06.11.2018 tarihli Resmî Gazete’ de yayımlanan İçtüzük değişikliğiyle bireysel başvuru formu yenilenmiştir).
Başvuru formunu doldurmadan önce Anayasa Mahkemesinin (www.anayasa.gov.tr) internet adresinden de faydalanarak mutlaka,
• Anayasa ve özellikle “Temel Hak ve Ödevler” başlıklı İkinci Kısmı,
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve sözleşmeye ek Türkiye’nin taraf olduğu protokoller,
• 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 45 ila 51. maddeleri,
• 12/7/2012 tarihli ve 28351 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’ nün 59 ila 84. maddeleri,
• Bireysel Başvuru Formu Kılavuzu dikkatlice okunmalıdır.
Mahkemenin ilke olarak yargılama usulü yazılıdır. Başvurucu, Anayasa Mahkemesi ile yazışmalarını İçtüzük’ te belirlenen bireysel başvuru usulünü izleyerek yapmak zorundadır. Başvurulara ilişkin bilgi, belge ve diğer her türlü talebin yazılı olarak yapılması gerekir. Duruşma, tanık dinlenmesi veya keşif esnasında yapılanlar hariç bu usule uyulmaksızın yapılan talepler dikkate alınmaz.
5. BİREYSEL BAŞVURU FORMU NASIL DOLDURULUR? FORM DOLDURULURKEN NELERE DİKKAT EDİLİR?
• Başvuru usulüne göre, başvuru formu tam ve eksiksiz doldurulmalıdır.
• Başvuru dili Türkçedir.
• Başvurucunun T.C. kimlik numarası, adı, soyadı, anne adı, baba adı, doğum tarihi, cinsiyeti, uyruğu, mesleği ve adresi, varsa telefon numaraları ve elektronik posta adresi tam ve eksiksiz şekilde doldurulmalıdır.
• Avukat vasıtasıyla yapılması halinde; avukatın adı, soyadı, kayıtlı olduğu baro ve sicil numarası, yazışma adresi, varsa telefon numaraları tam ve eksiksiz doldurulmalıdır. (Vekaletnamede özel yetki verilmesine dikkat edilmelidir)
• Kamu gücünün ihlale neden olduğu iddia edilen işlem, eylem ya da ihmaline dair olayların tarih sırasına göre özeti yapılmalıdır.
• Bireysel başvuru kapsamındaki güncel ve kişisel haklardan hangisinin hangi nedenle ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ve delillere ait özlü̈ açıklamalar mutlaka yapılmalıdır.
• İhlal edildiği iddia edilen temel haklar ve bunlara ilişkin açıklamaların birbirleriyle ilişkilendirilerek ayrı ayrı yapılması gerekir
• Başvuru yollarının tüketilmesine ilişkin aşamaların tarih sırasına göre yazılmalıdır.
• Başvuru yollarının tüketildiği veya başvuru yolu öngörülmemişse ihlalin öğrenildiği tarih mutlaka yazılmalıdır. Aksi takdirde Mahkeme başvuruyu reddedebilir.
• Eğer mazeret sebebiyle başvuru süre içinde yapılamamışsa buna dair geçerli bir sebep yazmalıdır.
• Başvurucunun veya avukatının ya da kanuni temsilcisinin ıslak imzası başvuru formunun "VII. BEYAN VE İMZA" kısmına atılmalıdır. (AHİM gibi başvurucunun imzası gerekmez, sadece vekil imzalasa da olur.)
6. BAŞVURU FORMUNU DOLDURURKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Başvuru Formunun "1.Bölüm D. Başvuru Dizi Pusulası" kısmını doldururken dikkat edilmesi gerekenler:
• Başvurucu, başvuru formunun ekinde sunduğu belgeleri, tarih sırasına göre numaralandırmalıdır.
• Her bir belgenin ana başlıklar halinde yazılması gerekir
• Belgeler okunaklı ve eksiksiz olmalıdır.
• Belgeleri birbirine tutturmak için zımba, ataş, yapıştırıcı bant kullanılmamalıdır.
•
Başvuru Formunun "4."Bölüm A. Başvuruya Konu Olaylar ve Başvuru Yollarının Tüketilmesine İlişkin Aşamaların Tarih Sırasına Göre Açıklaması" kısmını doldururken dikkat edilmesi gerekenler:
• Kamu gücünün ihlale neden olduğu iddia edilen işlem, eylem ya da ihmaline dair olayların tarih sırasına göre özeti ve başvuru yollarının tüketilmesine ilişkin aşamaların tarih belirtilerek sırasına göre yazılması zorunludur.
• Olaylar açık ve anlaşılır özet şeklinde olmalıdır.
• Belirtilen dosya numaraları dikkatli ve doğru yazılmalıdır.
Başvuru Formunun " 4.Bölüm C. Bireysel Başvuru Kapsamındaki Haklardan Hangisinin Hangi Nedenlerle İhlal Edildiği ve Buna İlişkin Gerekçeler ve Delillere Ait Özlü Açıklamalar" kısmını doldururken dikkat edilmesi gerekenler:
• İhlal edildiği iddia edilen hakların ve bunlara ilişkin açıklamaların ilgili kısımlara her bir hak yönünden ayrı ayrı yazılarak bireysel başvuru kapsamındaki güncel ve kişisel haklardan hangisinin/hangilerinin hangi nedenle ihlal edildiği ve buna ilişkin gerekçeler ile deliller özlü bir şekilde açıklanmalıdır.
• İhlal edilen hakların Anaysa' da karşılık gelen (Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde de karşılık gelen maddeler de ek olarak yazılabilir.) maddeler bulunmalı ve haklar kısmına yazılmalıdır.
• Açıklamalar kısmına olaya uygun olan daha önce Anaysa Mahkemesi tarafından verilmiş kararlardan da koyulabilir. Bu kararlara Anayasa Mahkemesi sitesinden (https://kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/) ulaşılabilir.
Başvuru Formunun "6.Bölüm Sonuç Talepleri" kısmını doldururken dikkat edilmesi gerekenler:
• İstenilen talep açık olarak yazılmalıdır.
• Maddi, Manevi Tazminat talebi bu kısımda istenebilir.
• Bu bölümde, ihlalin tespiti ile ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa yeniden yargılama yapılması veya tazminat talep edilebilir.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca avukatların ve kendilerinin olduğu dosyalarda "aslı gibidir" yapma yetkisi kabul edilmiş olduğundan bireysel başvuru formuna eklenecek mahkeme belgeleri için başvurucu avukatın aslı gibidir yapması mümkündür. Yani, mahkeme Kararları UYAP üzerinden indirilip çıkartılabilir ve evraklar aslı gibidir yapılarak, başvuru formuna eklenebilir.
Aynı zamanda, QR kod adını verilen kare kodun yanında bulunan yedişerli blok halında bulunan dört dizi rakam UYAP Evrak Doğrulama kodudur. Mutlaka başvuruya eklenecek (aslını sunmadığınız) belgelerde bu kodun gözüktüğünden emin olun.
Bireysel başvuru yapıldıktan sonra başvuru formunda yer alan hususlarda ve başvuru bilgilerinde bir değişiklik olması halinde, AYM 'ye bu değişiklikler yazılı olarak bildirilmelidir.
7. BAŞVURU FORMUNA NELER EKLENMELİDİR?
• Kanuni temsilci veya avukat vasıtasıyla takip edilen başvurularda başvurucuyu temsile yetkili olduğuna dair mevzuata uygun belge.
• Harcın ödendiğine dair belge.
• Başvuru bizzat yapılmış ise başvurucunun kimliğini tespite yarar resmî belgenin onaylı örneği.
• Tüzel kişi adına kanuni temsilcinin başvurması hâlinde, başvuru tarihi itibarıyla temsile yetkili olunduğunu gösteren resmî belgenin onaylı örneği.
• Nihai karar ya da işlemi öğrenme tarihini gösteren belge.
• Başvuruda ileri sürülen hak ihlali iddialarını temellendirecek belgelerin onaylı örnekleri.
• Tazminat talebi varsa uğranılan zarar ve buna ilişkin belgeler.
• Kanun yolu başvuru dilekçelerinin onaylı örnekleri.
• Başvuru süresinde yapılamamışsa varsa mazereti ispatlayan belgeler.
• Adli yardım talebi varsa başvurucunun yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeler ile mevzuatta adli yardım talebinde bulunabilmek için öngörülen diğer belgeler. Mutlaka Başvuru formuna eklenmelidir.
Başvuru evrakında herhangi bir eksiklik bulunması hâlinde eksikliğin giderilmesi için başvurucu veya varsa vekiline on beş (15) günü geçmemek üzere bir süre verilir ve geçerli bir mazereti olmaksızın bu sürede eksikliğin tamamlanmaması durumunda başvurunun reddine karar verileceği bildirilir. Tespit edilen eksikliklerin verilen kesin sürelerde tamamlanmadığı hâllerde başvurunun reddine karar verilir ve bu karar başvurucuya tebliğ edilir. Bu karara karşı tebliğ tarihinden itibaren yedi gün içinde Komisyona itiraz edilebilir. Bu konuda Komisyonların verdiği kararlar kesindir.
8. BİREYSEL BAŞVURU NASIL VE NEREYE YAPILIR?
Bireysel başvuru formu İçtüzükte yer alan şartlara ve usulüne uygun ve eksiksiz şekilde resmi bir dil kullanılarak doldurulmalı ve varsa eklenmesi gereken belgeler deliller de eklenmelidir.
Bireysel başvurular harca tabidir. Bu yüzden başvuru formuna harcın ödendiğine dair belgenin eklenmesi zorunludur. 2022 yılı itibari ile bireysel başvurular için belirlenen harç miktarı 664.10 TL’dir. Ayrıca bireysel başvurunun kanuni temsilci veya vekil ile yapılması halinde usulüne uygun düzenlenmiş vekâletnameye (Vekaletnamede, Anayasa Mahkemesine başvuru yapılacağına ilişkin ibare bulunmalıdır) baro pulu yapıştırılmalı ve vekâlet harcı ödenmelidir. Eğer hukuk davası ise bunlara ek PTT'den posta pulu alınması zorunludur.
Formu usulüne göre tam ve eksiksiz doldurduktan sonra başvuruyu yapmak için;
a) Başvuru doğrudan Ankara’da bulunan Anayasa Mahkemesine gidilerek, içerisindeki bireysel başvuru bürosuna yapılabilir.
b) Mahkemeler, ön bürolar, hukuk muhabere bürolarından “Anayasa Mahkemesine gönderilmek üzere” başvuruda bulunulabilir.
c) Bunlara ek yurt dışı temsilcilikleri aracılığıyla da başvuru yapılabilmektedir.
d) Cezaevinde bulunan hükümlü veya tutuklular cezaevi idaresinden isteyecekleri formları doldurduktan sonra cezaevi idaresi kanalı ile başvuru yapabilirler.
Usulünce hazırlanan başvuru formu, harç tahsil makbuzuyla birlikte teslim edildiğinde başvurucu ya da temsilcisine alındı belgesi verilir ve bu tarih, başvurunun yapıldığı tarih olarak kabul edilir. Mahkemeler ya da yurt dışı temsilciliklerine teslim edilen başvuru formu ve ekleri gerekli kayıt işlemleri yapılıp fiziki ve elektronik ortamda Anayasa Mahkemesine gönderilir.
9. BİREYSEL BAŞVURU UYAP ÜZERİNDEN YAPILABİLİR Mİ?
Bireysel Başvuruların Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) üzerinden yapılabilmesi şu anda mümkün değildir. Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü 63. Maddesinin 4.fıkrasında “Genel Kurul; elektronik ortamda, güvenli elektronik imza kullanılarak başvuru yapılabilmesine ilişkin karar alabilir” şeklinde bir madde bulunmaktadır. Bu maddeye binaen başvuruların UYAP üzerinden yapılabilmesi için Mahkeme Genel Kurulu'nun böyle bir karar alması öngörülmüştür. Mahkeme Genel Kurulu; elektronik ortamda, güvenli elektronik imza kullanılarak başvuru yapılabilmesine ilişkin karar aldığı takdirde Anayasa Mahkemesine başvuru usullerine bir yenisi daha eklenmiş olur. Fakat henüz bu yönde bir karar alınmadığından/olmadığından bireysel başvurular Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) sistemi üzerinden yapılamamaktadır.
10. BİREYSEL BAŞVURUDA KABUL EDİLEBİLİRLİK KRİTERLERİ NELERDİR?
Anayasa Mahkemesi başvuruları, başvurunun geliş sırasına göre incelenmektedir. Ancak eğer konusu ve önemi itibariyle öncelikli incelenmesi gereken başvurular varsa, farklı bir inceleme sırası da belirleyebilmektedir. Başvuruların sonuçlandırılması süresi kanunda veya içtüzükte belirlenmiş değildir.
Anayasa Mahkemesi’ne yapılan bireysel başvuruda “usûlden” ve “esastan” olmak üzere iki yönden inceleme yapılır. Öncelikle “Başvuru Koşulları” yönünden inceleme yapılır. Bu incelemede “Başvurunun Kabul Edilebilirlilik Şartları” bulunup bulunmadığına bakılır. “Başvurunun Kabul Edilebilirlilik Şartları” bulunmadığı tespit edilirse, esas yönünden bir inceleme yapmaya gerek görülmeden “başvurunun reddine” karar verilir. Kabul Edilebilirlik İncelemesi, “Komisyonca” yapılır. Kabul edilmezlik kararı kesindir, bu karara karşı itiraz hakkı bulunmamaktadır
Kabul edilebilirlik şartları ve incelemesinin usul ve esasları ile ilgili diğer hususlar İçtüzükle düzenlenir:
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türkiye'nin taraf olduğu ek protokol kapsamında yer alan, Anayasa ile güvence altına alınmış olan temel hak ve özgürlüklerin ihlal edildiği iddiası ile AYM' ye bireysel başvuru yapılması mümkündür.
• Devletin kamu gücünün bir uygulamasından ya da uygulamamasından kaynaklanan bir mağduriyet söz konusu olmalıdır.
• İhlale neden olduğu ileri sürülen işlem, eylem ya da ihmal için kanunda öngörülmüş idari ve yargısal başvuru yollarının tamamının bireysel başvuru yapılmadan önce tüketilmiş olması gerekir.
• Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru, 23 Eylül 2012 tarihinden sonra kesinleşen işlemler ve kararları kapsamaktadır. Bu tarihten önceki işlem ya da kararlardan kaynaklanan hak ihlâlleri ve mağduriyetlerin bireysel başvuru kapsamına dâhil edilme imkânı yoktur. Ancak 23 Eylül 2012 tarihinden önceki hak ihlâlleri ve mağduriyetler için başvuru şartlarının uygun olması durumunda Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi yolu açıktır
• İhlalden dolayı güncel ve kişisel bir hakkı ihlal edilen gerçek kişiler başvuru yapma hakkına sahiptir. Yani mağdur sıfatına sahip olunması gerekir
• Doğrudan veya dolaylı mağdurluk dışında AYM, potansiyel ve kendisine yaklaşan bir ihlal tehdidi altında olduğunu inandırıcı bir şekilde açıklanması halinde de kişi bakımından kabul edilebilirlik kararı vermektedir.
• Özel hukuk tüzel kişilerinin bireysel başvuru yapma hakkı sadece tüzel kişiliklerine ait haklarının ihlal edilmesi gerekçesiyle sınırlı tutulmuştur. Kamu tüzel kişilerine bireysel başvuru yapma hakkı tanınmamıştır.
• Türk vatandaşı olmayan gerçek kişiler, sâdece yabancılara tanınmış haklar kapsamına dâhil olan konularla ilgili olarak Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yoluna gidebilirler. Türk vatandaşlarına tanınıp yabancı uyruklu gerçek kişilere tanınmamış haklarla ilgili olarak yabancı uyruklu kişilerin bireysel başvuruda bulunma imkânı yoktur.
• Başvurucunun önemli bir zarara uğraması şarttır.
• Bireysel başvurunun incelenmesi sırasında ikinci kez aynı olay ve ihlal iddiasına ilişkin yeni bir başvuru yapılması veya kabul edilemezlik kararından sonra aynı ihlali iddiası ve aynı olay nedeniyle yeniden başvuru yapılması halinde "mükerrer başvuru" nedeniyle "kabul edilemezlik" kararı verilmektedir.
• Bireysel başvuru için gereken harçlar ödenmiş olmalıdır. Başvuru için gerekli harcamalar:
i. Başvuru Harcı
ii. Vekâlet Harcı
iii. Vekâlet Pulu
iv. Posta Pulu (Hukuk davası ise)
v. Pembe Dosya
11. ANAYASA MAHKEMESİ İNCELENME YAPTIKTAN VE KARARI VERDİKTEN SONRA NE OLUR?
Bireysel başvurunun kabul edilebilirliğine karar verilmesi hâlinde,
• Başvurunun bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına gönderilir.
• Komisyonlar ve bölümler bireysel başvuruları incelerken bir temel hakkın ihlal edilip edilmediğine yönelik her türlü araştırma ve incelemeyi yapabilir. Başvuruyla ilgili gerekli görülen bilgi, belge ve deliller ilgililerden istenir.
• Mahkeme, başvuruları dosya üzerinden inceler. Ancak resen ya da başvurucu veya Adalet Bakanlığının talebi üzerine gerekli görülmesi hâlinde duruşma yapılmasına karar verilebilir. Duruşma yapılmasına karar verilmesi hâlinde, duruşmanın yeri, günü ve saati ilgililere bildirilir. Duruşma esnasında duruşma tutanağı düzenlenir. Tutanak örnekleri, talepleri hâlinde başvurucu ve Adalet Bakanlığı ile varsa diğer ilgililere verilir.
• Başvuru formunda başvurucunun kimliğini gizli tutması mümkün değildir. Ancak başvurucu, Anayasa Mahkemesinden kamuya açık belgelerde kimliğinin gizli tutulması talebinde bulunabilir. Başvurucunun bu talebinin gerekçelerini açıkça belirtmesi gerekir. Bölümler ya da Genel Kurul tarafından başvurucunun kimliğinin gizli tutulması talebi kabul edildiği takdirde Anayasa Mahkemesinin kurumsal internet sayfasında ya da Resmî Gazete’ de yayımlanan kararda başvurucunun ad ve soyadının baş harfleri kullanılmaktadır.
• Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir. Ancak yerindelik denetimi yapılamaz, idari eylem ve işlem niteliğinde karar verilemez.
İhlalin bir mahkeme kararından kaynaklandığı tespit edilirse:
a) İhlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir. İlgili mahkeme, ihlal kararında açıklanan ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde yeniden yargılama yapar ve mümkünse dosya üzerinden ivedilikle karar verir.
b) Yapılan inceleme sonunda, başvurucunun bir hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi hâlinde yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmadığı takdirde başvurucu lehine uygun bir tazminata hükmedilebilir.
c) Tazminat miktarının tespitinin, daha ayrıntılı bir incelemeyi gerektirmesi hâlinde, bu konu karara bağlanmaksızın genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilebilir.
Kararların imzalı asıl suretleri Anayasa Mahkemesi arşivinde saklanır. Kararların birer örneği başvurucuya, Adalet Bakanlığına ve diğer ilgililere tebliğ edilir. Genel Kurul ve Bölüm kararlarının tümü ile Komisyon kararlarından kabul edilebilirlik açısından ilkesel önem taşıyanları Anayasa Mahkemesinin internet sitesinde yayımlanır. Genel Kurul ve Bölüm tarafından verilen pilot karar niteliğinde ya da içtihadın ortaya konulması açısından ilkesel önemi haiz kararlar Resmî Gazete’ de yayımlar.
12. BİREYSEL BAŞVURULARDA ADLİ YARDIM TALEBİNDE BULUNULABİLİR Mİ?
Başvurucunun bu talebini başvuru formunda açıkça dile getirmesi gerekir. Başvurucu ayrıca, yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeler ile mevzuatta adli yardım talebinde bulunabilmek için öngörülen diğer belgeleri başvuru formuna eklemelidir. Adli yardım talebinin kabul edilebilmesi için başvurucunun kendisinin ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin yargılama giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olması ve aynı zamanda adli yardım talebinin açıkça dayanaksız olmaması gerekmektedir.
13. BİREYSEL BAŞVURULARDA TEDBİR TALEBİNDE BULUNULABİLİR Mİ?
Başvurucunun yaşamına ya da maddi veya manevi bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlike bulunduğunun anlaşılması üzerine, bölümlerce esas inceleme aşamasında gerekli tedbirlere resen veya başvurucunun talebi üzerine karar verilebilir.
İncelenen başvurulara ilişkin olarak; resen ya da başvurucunun talebi üzerine dosyanın esası hakkında karar verilmeden önce, tedbir kararına başvurulmaması hâlinde başvurucunun yaşamına ya da maddi veya manevi bütünlüğüne yönelik ciddi bir tehlike bulunduğunun anlaşılması üzerine, komisyonlarca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesi derhâl yapılarak, tedbir hususunu da karara bağlamak üzere başvuru, ilgili bölüme gönderilir.
Tedbir kararı verilen başvurunun esası hakkındaki kararın en geç altı ay içinde verilmesi gerekir. Tedbirin devamı konusunda yeni bir karar alınmadığında, başvurucunun hakkının ihlal edilmediğine ya da başvurunun düşmesine karar verildiği durumlarda tedbir kararı kendiliğinden kalkar
Tedbir talebi ve gerekçesinin yazılmaması ve resen tedbir kararı verilebilecek bir durumun da bulunmaması halinde tedbir ürünün herhangi bir değerlendirme yapılmayacaktır.
SON OLARAK;
Mahkemeye sunulan tüm belgeler gerçek olmalıdır. İhlalin öğrenme tarihi ile hukuki süreçlerin tarihleri doğru yazılmalıdır. Aksi takdirde istismar edici, yanıltıcı ve benzeri nitelikteki davranışlarda bulunulması hâlinde başvurucunun bireysel başvuru hakkını kötüye kullandığı kabul edilir. Bireysel başvuru hakkının açıkça kötüye kullanıldığının tespit edilmesi hâlinde incelemenin her aşamasında başvuru reddedilir ve ilgili aleyhine -yargılama giderlerinin dışında- ayrıca iki bin Türk Lirasından fazla olmamak üzere disiplin para cezasına hükmedilebilir.
Bireysel başvurudan vazgeçmek veya feragat etmek mümkündür. Bu durumda düşme kararı verilebilir.
STJ. AV. ECENUR ÖZALP
U&T Hukuk- U&T Law and Consulting




