EVLENME YOLUYLA VATANDAŞLIK KAZANILMASI

A. EVLENME YOLUYLA VATANDAŞLIK KAZANILMASI HUSUSUNUN TÜRK MEVZUATINDAKİ YERİ
Evlilik yoluyla vatandaşlığın kazanılması düzenlemeleri zaman içerisinde birçok değişime uğrayıp, gelişmiştir. Evlilik yoluyla vatandaşlık kazanılması hakkında yapılan ilk düzenlemelerde sadece kadınların kocalarından dolayı vatandaşlık kazanabilmesi durumu mevzu bahisti. Bir başka deyişle evlilik yoluyla vatandaşlığın kazanılması sadece kadınlara tanınan bir haktı. Ancak zamanla ve gelişen sosyal kültürel olgularla birlikte bu cinsiyetçi ve ayrımcı yaklaşım genel olarak terk edilmiş, kadınlar ve erkekler eşit muameleye tabi tutulmuştur.
2009 Tarihli ve 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 16. Maddesi:
(1) Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde;
a) Aile birliği içinde yaşama,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama, şartları aranır.
(2) Başvurudan sonra Türk vatandaşı eşin ölümü nedeniyle evliliğin sona ermesi halinde birinci fıkranın (a) bendindeki şart aranmaz.
(3) Evlenme ile Türk vatandaşlığını kazanan yabancılar evlenmenin butlanına karar verilmesi halinde evlenmede iyiniyetli iseler Türk vatandaşlığını muhafaza ederler.”
B. EVLENME YOLUYLA TÜRK VATANDAŞLIĞIN KAZANILMASI ŞARTLARI
5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 16. Maddesinde evlenme yoluyla Türk Vatandaşlığın Kazanılması Şartları düzenlenmiştir.
• Evliliğin en az üç yıllık olması gerekmekte,
• Eşlerin aile birliği içinde yaşaması,
• Evliliğin devamı,
• Yabancının evlilik ile bağdaşmayan bir faaliyette bulunmaması
• Milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir durumda bulunmaması gerekmektedir.

1.En az üç yıllık evlilik
Evlilik yoluyla vatandaşlığın kazanabilmesi için, evliliğin en az üç yıldan beri sürmesi gerekmektedir.

2. Aile birliği içinde yaşama
Başvurunun yapılabilmesi için evliliğin en az üç yıllık kıdeminin olmasının yanı sıra, eşlerin aile birliği içinde yaşaması gerektiği belirtilmiştir. Bu koşulun varlığı Bakanlık tarafından yapılan inceleme ve araştırma kapsamında saptanmaktadır. Yönetmeliğe göre söz konusu inceleme ve soruşturmayı İl Emniyet Müdürlüğü yapmaktadır.

3. Evliliğin devamı
Başvurunun yapılabilmesi ayrıca evliliğin devamına bağlanmıştır. Yani evliliğin başvuru anında devam etmekte olması gerekmektedir. Hatta Yönetmeliğin 25. maddesinin 2. fıkrasının b bendinde “Evliliğin boşanma veya müracaat tarihinden önce ölüm gibi nedenlerle son bulduğu” durumlarda başvurunun kabul edilemeyeceği belirtilmiştir.

4. Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama
Yönetmeliğin “Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılmasında il emniyet müdürlüğünce yapılacak soruşturmaya ilişkin usul ve esaslar” başlıklı 28. maddesinde evlilik birliği ile bağdaşmayacak faaliyetlerin fuhuş yapmak ve fuhuşa aracılık etmek gibi davranışların olduğunu belirtmektedir. Başvuruda bulunan yabancının evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmaması şartlardan biridir.

5. Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama
Evlilik yoluyla vatandaşlık başvurusunda bulunan yabancının, Kanunun 16. Maddesinde belirtildiği üzere milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmaması gerekir. Ancak bu şartın içeriğini açıklayan herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Bu şartlara ek olarak Türk Vatandaşlık Kanununun Uygulamasına İlişkin Yönetmeliğin “Türk vatandaşlığının evlenme yoluyla kazanılması ve müracaat makamlarınca başvurunun işleme alınmasında uygulanacak esaslar” başlıklı 25. maddesinde başvuruda bulunan yabancıda aranan şartlar arasında “Herhangi bir suçtan dolayı yargılamasının devam ettiği veya hükümlü ya da tutuklu” durumda olmamak yer almaktadır.

C. EVLİLİK YOLUYLA VATANDAŞLIĞIN KAZANILMASI İÇİN BAŞVURU NASIL VE NEREYE YAPILIR?

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancı uyruklu kişi, yukarıdaki şartları taşıması halinde gerekli belgeleri toplayarak, T.C. İç İşleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’ne (VATAN) başvurur.

Evlilik yoluyla Türk vatandaşlığı için başvuran şahısların mevzuatta aranan şartları sağlayıp sağlamadıklarının tespiti, illerde meydana getirilen vatandaşlık başvuru inceleme komisyonları tarafından yapılır. Yurt dışında ise bahse konu araştırmayı yapacak olan yetkili makam, dış temsilciliklerdir.

Gereken şartları taşıyanlar adına vatandaşlık dosyası düzenlenir ve bu dosya, karar verilmek üzere Bakanlığa gönderilir. Durumu uygun görülmeyenlerin talebi Bakanlık tarafından reddedilerek ilgilisine tebliğ edilir.

D. Evlilik Yoluyla Vatandaşlığın Kazanılması İçin İstenen Belli Başlı Belgeler Olmakla, Başvuru Sürecinde Değişiklik Gösterebilmektedir.

• Her belgeden bir asıl, bir fotokopi olmak üzere 2 nüsha teslim edilecektir.
• 5901 sayılı Türk vatandaşlığı Kanunu ve ilgili mevzuat uyarınca hazırlanan tüm belgelerde kimlik bilgilerinde farklılıkların olmaması gerekmektedir. Yabancı uyruklu kişinin kimlik bilgilerine farklılık mevcut ise usulüne göre onaylanmış (apostil tasdikli) isim denklik belgesinin Noter tasdikli Türkçe tercümesinin ibraz edilmesi gerekmektedir.
• Yurtdışından alınan evraklar apostilli olmalıdır. (Konsolosluktan alınan evraklar ilçe kaymakamlıklarından oynatılırsa apostil yerine geçer.)

E. Vatandaşlık İşlemleri İçin Randevu Almanız Gerekmektedir. Randevusuz İşlem Yapılmamaktadır.

STJ. AV. ECE ÖZALP
U&T Hukuk- U&T Law and Consulting